Barbara Grabowska-Oliwa
GRABOWSKA Barbara, zamężna Oliwa (28 listopada 1954 Zabrze – 12 sierpnia 1994 Częstochowa),
aktorka.
Była córką Zbigniewa Grabowskiego i Heleny z domu Ciarka; żoną reżysera Marka Oliwy. W Zabrzu ukończyła w 1973 Liceum Ogólnokształcące oraz Państwową Szkołę Muzyczną II stopnia. Po nieudanym egzaminie do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, dwa lata studiowała na Wydziale Elektrycznym warszawskiej Politechniki. W 1975 została przyjęta na Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, który ukończyła w 1979 (egzamin dyplomowy zdała w 1981). Od sezonu 1979/80, do końca życia, była aktorką Starego Teatru.
Debiutowała 17 października 1979 w roli Anny (Dla miłego grosza) w reżyserii Agnieszki Holland i debiut ten został dobrze przyjęty. Była zdolną, obiecującą aktorką. Grała m.in. w przedstawieniach w reżyserii Andrzeja Wajdy, Jerzego Jarockiego, Krystiana Lupy. Jej role to: Sonia (Zbrodnia i kara), Aktoreczka (Miasto snu), Psychiatra (Portret), Marysia (Wesele), Sługa (Ich czworo), Ochmistrzyni i Żona Nieznajomego (Rękopis znaleziony w Saragossie). Z przedstawieniem Zbrodni i kary wyjeżdżała na festiwale teatralne, m.in. do Edynburga, do Włoch, Francji, Niemiec i Hiszpanii. Rola Soni, bardzo okrojona w teatralnej adaptacji, nie dawała aktorce dużych możliwości, to jednak, jak pisała Joanna Walaszek:
jej gra budzi prawdziwy szacunek swoją pokorą wobec sztuki teatru. Tworzy postać, która w tym przedstawieniu wydaje się idealnie na swoim miejscu.
Wystąpiła w kilku spektaklach Teatru TV, np. jako Ginny (Wielki człowiek, 1980), Maryna (Borys Godunow, 1980), Elżbieta (Granica, 1984). Zagrała także kilka ról filmowych, m.in. Kamę (Gorączka, 1980) w reżyserii Holland, za którą otrzymała nagrodę Srebrnego Niedźwiedzia na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie (1981), oraz jedną z głównych bohaterek, Joannę Frankowską, w serialu Największa wojna nowoczesnej Europy (1981). Zginęła w wypadku kolejowym, w drodze powrotnej z pielgrzymki do Częstochowy.
Bibliografia
Almanach 1993/94; Krak. szkoła teatr.; M. Malatyńska: Gwiazdozbiór krakowski, Kraków 1997 s. 52; Dialog 1985 nr 9 (J. Walaszek); Echo Krak. 1985 nr 204 (wywiad z G.: il.); Gaz. Wyb. (Kraków) 1995 nr 34; Kwartalnik Film. 1995 nr 11; Akta (fot.), ZASP; www.filmpolski.pl
Ikonografia
J. Garycka: G. jako Wanda (Romans z wodewilu), gwasz, 1980 – Stary T. Kraków; Fot. – IS PAN, ITWarszawa, Stary T. Kraków.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
