Helena Łącka-Pawłowska
ŁĄCKA Helena Julia, z Dzięgielewskich, l°v. Pawłowska, 2° v. Mączyńska (ok. 1884 Warszawa - 7 XI 1964 Kraków), aktorka. Była córką Juliana Dzięgielewskiego i Reginy z Bałtykowskich, młodszą siostrą -> Stanisławy Wysockiej, żoną -> Jana Pawłowskiego. W 1899 została zaangażowana przez E. Rygiera do t. w Poznaniu i tu grała w 1899-1901. Używała wtedy na scenie nazwiska Łącka. Grała "naiwne", np. Rózię ("Dożywocie"), Klarę ("Zemsta"). W 1901 występowała w zespole B. Bolesławskiego w Odessie, w 1902 w Petersburgu. 10 III 1902 debiutowała w WTR w roli Helenki ("Pan Damazy") i po raz drugi w roli Vittorina ("Odrodzenie"), nie została jednak zaangażowana. 6 V i 8 V 1902 debiutowała w t. krak. w roli Vittorina ("Odrodzenie") i Puka ("Sen nocy letniej") już pod nazwiskiem Łącka-Pawłowska i została zaangażowana na sez. 1902/03. Odtąd używała na scenie nazwiska Pawłowska. Grała m.in. Hankę ("Matka" Przybyszewskiego), Pannę Młodą ("Wesele"), Marię ("Gniazdo rodzinne"). W 1904 występowała w t. lwow., a od października 1904 prawdopodobnie w zespole F. Felińskiego w Lublinie, w sez. 1906/07 w t. krak., w 1908-11 w T. Małym w Warszawie, w 1911-14 w t. lwow., 1919-21 w T. Bagatela w Krakowie, 1924/25 ponownie pod nazwiskiem Łącka w T. im. Słowackiego w Krakowie. Role: Hanka ("Moralność pani Dulskiej"), Dorota ("Marnotrawny ojciec"), Emilia ("Harde dusze"), Zofia ("Oj, mężczyźni, mężczyźni"), Alkmena ("Amfitrion"), Lucyna ("Dudek"), Irena ("Gra serc"), Aurora ("Prawo pocałunku"). Po zaślubieniu znanego architekta krak. Franciszka Mączyńskiego opuściła scenę. Bibl.: Bar: Dzieje t. krak. s. 181; 75 lat T. Pol. w Poznaniu s. 353, 356; Dz. pol. 1964 nr 267; Kur. warsz. 1913 nr 14; Tyg. powsz. 1965 nr 2; Afisze, IS PAN. Ikon.: Fot. pryw. - MTWarszawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
