Henryk Ćmok
ĆMOK Henryk (20 lipca 1938 Pawłowice Śląskie koło Pszczyny – 25 czerwca 1995 Jastrzębie Zdrój),
aktor-lalkarz.
Był synem Floriana Ćmoka i Teresy z domu Filipek; mężem Krystyny ze Stachowskich (ślub w 1972). Ukończył Liceum Kulturalno-Oświatowe w Katowicach, w 1961/62 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej w Łodzi, kilka lat pracował jako instruktor teatralny. W 1962–65 był adeptem w Teatrze Dzieci Zagłębia w Będzinie. W 1966 zdał eksternistyczny egzamin aktorski (lalkarski), w tym samym roku brał udział w ogólnopolskim konkursie indywidualnych występów z lalką („Aktor z lalką”). Od 1965 do przejścia na emeryturę w 1993, występował w Teatrze Lalek Banialuka w Bielsku-Białej. W 1993–95 grał w Śląskim Teatrze Lalki i Aktora Ateneum w Katowicach.
Zagrał ponad 150 ról w kilkudziesięciu spektaklach. Do najważniejszych należały role w przedstawieniach Banialuki, takich jak: Guignol w tarapatach (grał rolę tytułową, 1967), Kolorowe obrazki (1969), Baśń o dwóch nieustraszonych rycerzach (1970), Baśń o pięknej Pulcheryi i szpetnej Bestyi (grał Bestyję i jak napisano w recenzji spektaklu był „liryczny z odcieniem heroicznym”, 1972), Bajki pana Bajarza (grał Bajarza, 1973), Kopciuszek Szwarca (1976), Historia o żołnierzu (1979), Piękna Maria (1981), Nos (1985), Księżyc (1985), Elektra Eurypidesa (1991). W Teatrze Lalki i Aktora Ateneum wystąpił w spektaklach: O Medyku Feliksie, Wielka nowina, Baśniowy las, Ptak szczęścia, Król Jeleń. Za rolę Bestyi w spektaklu Baśń o pięknej Pulcheryi i szpetnej Bestyi otrzymał wyróżnienie aktorskie na Ogólnopolskim Festiwalu Teatru Lalek w Opolu w 1973. Był laureatem, przyznanej mu przez dziennikarzy w 1986, nagrody artystycznej Złota Maska – za całokształt pracy na scenie i tytułową rolę w przedstawieniu Nos. Stale współpracował z ruchem amatorskim, teatralnym i muzycznym.
Bibliografia
Almanach 1994/95; 25 lat Teatru Lalek Banialuka w Bielsku-Białej [Bielsko-Biała 1972; il.]; 100 przedstawień teatru lalek (cyt.); T. Lalek Banialuka 1947–97; Trzydzieści lat pracy Państw. Teatru Lalek Banialuka 1947–1977, Bielsko-Biała 1977 (il.); Waszkiel: Dzieje 1945–2000 (il.); Dz. Zach. 1995 nr 123; Pam. Teatr. 1976 z. 3 s. 234; Akta, T. Lalek Banialuka Bielsko-Biała, ZASP (fot.); Inf. żony.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
