Osoby

KOMOROWSKA Halina Barbara, zamężna Zapaśnik (20 kwietnia 1939 Sarny na Wołyniu – 26 listopada 1988 Szczecin),

aktorka.

Była córką Czesława Komorowskiego i Marii z Żarskich; żoną aktora Tadeusza Zapaśnika (ślub w 1963). Po wojnie mieszkała w Raciborzu, gdzie w 1956 zdała maturę w liceum ogólnokształcącym. W 1957 została przyjęta na drugi rok Studia Dramatycznego przy Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu, a gdy je w 1959 skończyła, zdała egzamin wstępny na Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Łodzi. W tej szkole dyplom uzyskała w 1963 i na sezon 1963/64 zaangażowała się do Teatru Ziemi Opolskiej w Opolu. 

Przed końcem pierwszego sezonu, od 1 maja 1964, przeszła do Teatru im. Żeromskiego w Kielcach i Radomiu, gdzie zagrała tylko jedną rolę, a już od 1 września 1964 była aktorką Teatru Dramatycznego w Wałbrzychu, w którym grała do końca sezonu 1966/67. W sezonach 1967/68–1970/71 pracowała w Teatrze im. Węgierki w Białymstoku, a w 1971/72–1973/74 w Teatrach Dramatycznych w Szczecinie. Potem, od 1 września 1974 do 31 grudnia 1975, wróciła do Teatru im. Węgierki w Białymstoku, a od 1 stycznia 1976, zaangażowana przez Macieja Englerta, została aktorką nowo powstałego Teatru Współczesnego w Szczecinie. Grała na tej scenie do końca życia, z wyjątkiem sezonu 1983/84, kiedy zaangażowała się do szczecińskiego Teatru Polskiego. W 1988, mimo ciężkiej choroby, próbowała główną rolę w Kabarecie Kici-Koci (jej nazwisko wydrukowane jest w programie do przedstawienia), ale umarła w przededniu premiery, a rolę Kici-Koci przejęła i grała Nina Grudnik. 

Debiutowała w 1963 w Opolu rolą Elizy w sztuce Dziewczyna sędzią; w Kielcach w 1964 zagrała rolę tytułową w Ani z Zielonego Wzgórza, napisano, że była „Anią wymarzoną”. Dziewczęce warunki Komorowskiej, idealne do tej roli, miały duży wpływ na karierę aktorki w jej pierwszych latach w teatrze. W Wałbrzychu występowała m.in. w 1964 jako Hela (Szczęście Frania), w 1965: Lizelotta (Dwa teatry), Gwendolina (Brat marnotrawny) i Hesia (Moralność pani Dulskiej; też w Białymstoku, 1967), w 1966 jako Ala (Tango). Potem była gwiazdą teatru białostockiego, gdzie grała np. w 1968 Julię (Romeo i Julia) i Rainę (Żołnierz i bohater); w 1969: Adę (Wkrótce nadejdą bracia), Katarzynę (Matka Courage i jej dzieci) i Rosaurę (Życie jest snem); w 1970 Violę (Wieczór Trzech Króli); w 1971: Nel (W pustyni i w puszczy), Mireczkę (Moja córeczka) i Małgorzatę (Rodeo); w 1975: tytułową Pannę Julię, Żonę (Nie-Boska komedia) i Matyldę (Odwety). Na szczecińskich scenach rozpoczęła występy w 1972 doskonałą rolą tytułową w Świętej Joannie i jeszcze w tymże roku zagrała Hermię (Sen nocy letniej) i Zosię (Jan Maciej Karol Wścieklica). Potem do jej najważniejszych tu ról należały: Siostra Marta (Śmierć Kopernika, 1973); Czarownica (Macbett), Szargja (Kobieta zza zielonych drzwi) i Rosa (Lato i dym) – 1976; Rózia (Dożywocie, 1977); świetne: Lubow (Ostatni, 1977), Siostra Ratched (Lot nad kukułczym gniazdem, 1978) i Mrs Boyle (Czyje to życie?, 1980); Olga (Trzy siostry) i doskonała Pani (Pokojówki) – 1982; Kitty (Kobieta, która zabiła, 1983); Kossecka (Popiół i diament), bardzo dobra Hrabina Józefa Karska (Wysocki) i Elżbieta Proctor (Czarownice z Salem) – 1984; udana Bazylissa Teofanu (W mrokach złotego pałacu, 1985); Markiza di Mildi (Opętani) i Marysia (Wesele) – 1987. 

Wysoka, smukła, o delikatnych rysach twarzy i wyrazistych oczach, była aktorką wrażliwą i pełną wdzięku, utalentowaną i wszechstronną, ale największe sukcesy odnosiła kreując postaci o silnej osobowości i bogactwie uczuć. Jej Święta Joanna, jak pisał Zdzisław Sośnicki, była „żywiołowa, o wielkiej sile wewnętrznej”, też „szczera, impulsywna, nie uznająca kompromisów”; Rosa „pełną temperamentu Meksykanką”; Siostra Ratched

pozornie słodka, przepojona fałszywą dobrocią, pod powierzchowną łagodnością kryła oschłe serce i żelazną wolę postawienia na tym, co sama uważa za słuszne;

Mrs Boyle niezwykle trafnie scharakteryzowano, „pełna sztucznego optymizmu, zawodowa pocieszycielka chorych”. Tabl. 21. 

Bibliografia

Almanach 1988/89; Cały świat gra komedię s. 106 (M. Czanerle); 20 lat T. Dramatycznego w Wałbrzychu 1964–84 (il.); Encyklopedia Szczecina t. 1, Szczecin 1998; Kron. m. Szczecina 1988, Szczecin 1990; Sośnicki: 40 lat (il.); Sośnicki: Z sezonu (cyt.; il.); Teatr Polski w Szczecinie. Kronika sezonu 1988/89–1989/90; Głos Szcz. 1988 nr 278; Kur. Szcz. 1988 nr 232; Teatr 1984 nr 12 (il.); Akta, Arch. T. im. Żeromskiego w Kielcach, ZASP (fot.); Programy i wycinki prasowe, IS PAN; www.encyklopediateatru.pl; Inf. męża, Tadeusza Zapaśnika. 

Ikonografia

Fot. – IS PAN, ITWarszawa, MTWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.