Artykuły

Księga Dobrej Nadziei to spektakl, w któ­rym Adolf Weltschek i Jan Burnat opowiadają najmłodszym widzom legendę o Franciszku z Asyżu. Stąd wykorzystanie w inscenizacji schematów bajki odwiecz­nej walki między dobrem i złem, w której pierze udział „czarny” i pozytywny charak­ter Ten pierwszy zagraża światu, drugi ocala wartości i przywraca ład. Tak więc naprzeciw siebie stają czarny rycerz - szatan i „rycerz boży” – Franciszek. Ten, który zawsze mówi nie Bogu i jego wytworom: zawsze umie dotrzeć do ciemnych zakamarków w sercu człowieka, pobudzić pychę i agresję, podsycać ludzką zdolność do destrukcji. Oraz Franciszek, który opo­wiada się po strome Boga. Jest skromny, ubogi i solidaryzuje się ze wszystkim, co żyje. I wierzy w to, że jest w naturze pierwiastek boski, do którego można dotrzeć, odwołując się zawsze do jasnej strony w duszy człowie­ka, wilka i najdrobniejszej istoty.

Wydaje się, że osoba Franciszka zna­komicie odpowiada formule teatru dla dzieci. Wyobraźnia dziecka koresponduje bo­wiem z wrażliwością świętego, który był przecież „dziecięciem bożym”, a jego prostota, naiwność i bezpośredni uczuciowy związek z przyrodą - dostrzegania „brata” w słońcu, w ptakach, w wilku - był wyra­zem zaufania do świata i wiary w głęboki sens rzeczywistości stworzonej. Ale jedno­cześnie te właściwości bohatera sprawiają, że Księga Dobrej Nadziei jest opowieścią wielowarstwową. Przekracza granice bajeczki dla dzieci i nabiera filozoficznej głębi. Jej morał uchwycony w najprostszy sposób mógłby pouczać o zwyciężaniu zła dobrem, o nieagresji, o potrzebie, o potrzebie niesienia pomocy innym. Widz dojrzały zrozumie ten głębszy poziom. Moralitetowe przesłanie sztuki, która przypomina, że człowiek musi nieustannie dokonywać etycznych wyborów, bo jest bohaterem psychomachii. I że musimy dbać o czystość duszy, bo jesteśmy odpowiedzialni za los świata.

Spektakl prezentuje legendę o Franciszku w plastycznych obrazach z epoki średniowiecza z jego barwną obyczajowością i kosmiczną wyobraźnią. Scenografia Jana Burnata inspirowana jest ówczesnym malarstwem i architekturą. Dzięki zastosowanej technice lalkowej burnaku umożliwia pokazanie scen z życia codziennego i charakterystycznych postaci tamtych czasów, kiedy to karczmy gościły błędnych rycerzy i kupców, święci wędrowali od grodu do grodu, zaś pustelnicy uciekali od rzeczywistości. A żywot człowieka toczył się pomiędzy niebem i piekłem. Stąd misteryjne akcenty w inscenizacji Adolfa Weltscheka – alegoryczne postaci, archanioł i szatan, „niebo” i „piekło”. Przedstawienie oddaje atmosferę epoki pełnej cudów, świętych i demonów, która poprzez losy Franciszka z Asyżu poucza nas o wielkiej misji człowieka, jaką jest kultywowanie stworzonego nie przez nas świata.