Artykuły

Szperanie w teatralnych zabytkach może się okazać zajęciem pożytecznym, czego dowodem są niektóre, zeszłoroczne propozycje łódzkiego ośrodka telewizyjnego. Tam też Andrzej Maj postanowił przywrócić blask kolejnej perle z teatralnego lamusa. "Minne von Barnhelm" Lessinga, najbardziej wykształconego Niemca swojej epoki, ogląda się dziś jak misterne cacko, bibelot pochodzący z czasów, gdy stroje, przedmioty i... dramaty tworzono z tą samą dbałością o estetyczną przyjemność dla oka i ucha. W epoce pudrowanych peruk, krynolin i koronkowych żabotów miłość wymagała szczególnej oprawy. Uczucie dojrzewało w cieplarnianej atmosferze, wspomagane przez zaufanych służących i oddanych przyjaciół. Kochankowie mieli cierpieć, cieszyć się, ba - nawet umierać z wdziękiem chroniącym ich przed pospolitością i trywialną dosłownością. Nic więc dziwnego, że obiektyw kamery często zachodzi mgłą wzruszenia, gdy saksońska szlachcianka usiłuje pokonać skrupuły dymisjonowanego majora rodem z Kurlandii i doprowadzić do szczęśliwego finału znajomość zawartą w zajętej przez pruskie wojska Saksonii.

Rzecz dzieje się w Berlinie, o czym arii na chwilę nie możemy zapomnieć za sprawą obrotnego właściciela zajazdu, który z pasją oddaje się ulubionemu pruskiemu hobby - śledzeniu bliźnich i zaopatrywaniu policji w informacje. Na domiar złego szlachetność i dobroć majora utrudnia życie jego przyjaciołom równie skutecznie, jak złośliwość i chciwość dworskich urzędników... "Minnę von Barnhelm" od chwili napisania w 1767 roku grywano w Niemczech jako klasyczny dramat narodowy, prezentujący ideę zjednoczenia Niemiec, jej ludzki, prywatny aspekt. Połączenie kochanków nabierało symbolicznego znaczenia ukazując wyższość racji uczuciowych nad bezdusznymi politycznymi podziałami. Dla Niemców 1990 roku taka interpretacja dramatu Lessinga jest równie oczywista jak dla ich osiemnastowiecznych przodków. My możemy oglądać spektakl Andrzeja Maja jako popis aktorskich możliwości łubianych aktorów, zachwycić się urodą dekoracji i kostiumów, precyzyjnie dopracowanym ruchem scenicznym i trafnie dobraną oprawą muzyczną.